آقاي حسين قرباني كارشناس فرش در مقاله خود در باره روان شناسي رنگ در فرش ماشینی آورده است در فرش ها نيز اين حس روانشناسي كاملا گوياست و ميتوان به وضوح آن را دريافت. رنگ ها و طرحها در فرشهاي مختلف ميتوانند گوياي اين باشند كه فرش، عشايري، روستايي و يا شهري است. يعني اگر مابخواهيم خصوصيات شاخص هر منطقه را حذف نماييم باز ميتوان گفت كه اين فرشها را چه قشري از مردم بافته اند.
در يك طرح ميزان شدت و ملايمي رنگ و همين طور منحني و خشن بودن خطوط طرح فرش ميتواند خوي و خصلت يك منطقه را به لحاظ اقليم زيستي و خصوصيات نژادي و روان شناسي مشخص نمايد. براي مثال در فرش هاي روستايي طرحها با موضوعات نمادين، رنگهاي تيره و متضاد استفاده ميشوند و دستبافتههاي شهري از رنگهاي ملايم و هارمونيدار با تركيب هاي رنگي و موزون با خطوط منحني به كار ميروند. فرش زیبا یکی از مهمترین عوامل در زیبایی هر خانه است که در زمان خرید فرش لازم است به آن توجه داشت. زیبای فرش به طور مستقیم بر قیمت فرش تاثیر گذار است، فرش های با طرح های زیبا و اصیل جزء آثار تاریخی هر کشور محسوب میشود. در فرش هاي عشايري موضوعاتي زنده با رنگ هاي شاد و طبيعي همراه موضوعات محيط اطراف بيشتر به چشم ميخورد
انتخاب رنگ فرش به شرایط آب و هوا، نوع زندگی، اقتصاد، سلیقه، مکان، کاربری فرش، فرهنگ و... بستگی دارد به طور مثال "اروپائیان نسبت به رنگ روشن و حتی کم رنگی و بی رنگی اقبال نشان می دهند و بر خلاف اروپائیان، عربها رنگ لاکی را بسیار می پسندند و یا زمانی که اقتصاد راکد است مردم آمادگی کمتری نسبت به استفاده رنگها دارند و در عوض از رنگهای خنثی استفاده می کنند و زمانی که خوشبینتر باشند تمایل بیشتری برای انتخاب گزینههای جدید به همراه رنگهای سرزنده و شاداب دارند.
چند توصیه جهت انتخاب بهترین رنگ فرش در هماهنگی با دکوراسیون
با توجه به اهمیت رنگ و تاثیرات رنگ از نظر روان شناسی بسیاری از موارد فوق را می توان در زیبایی رنگ فرش مشاهده نمود و انها را به فرش نیز تعمیم داد.
اگر فضا را کوچک تر بخواهیم:
به کار بردن فرشهایی با طرح های بزرگ، استفاده از پوششهای متفاوت برای کف در یک فضا، استفاده از قالی و قالیچه، مخصوصاً با رنگ ها و طرح های متفاوت فضا را کوچک تر از آنچه هست نشان میدهد.
پوشش کف و ارتباط آن با ارتفاع فضا:
به کار بردن کف پوشی با بافت درشت یا پرز بلند، سبب می شود این پوشش در چشم بیننده نزدیکتر دیده شود. همین تاثیر سبب می شود تا فاصله کف تا سقف هم کمتر به نظر آید.
کف پوش تیره تر از دیوارها:
بهتر است رنگ انتخابی برای فرش، رنگی ساده، هماهنگ و تیره تر از دیوارها باشد، چرا که فضا را گرم و صمیمی، خانگی و دلچسب می نماید.
کف پوش روشن تر از دیوارها:
به کار بردن رنگ روشن برای کف سبب می شود تا کف نوارانی و درخشان بنماید. انتخاب رنگی ساده، هماهنگ و روشن تر از دیوارها به کامل شدن این حس کمک می کند.
اگر بخواهیم فضا بزرگ تر دیده شود:
انتخاب پوششی یک دست و با رنگی ساده، بدون طرح با بافتی نرم سبب می شود فضا بزرگ تر به نظر آید و این تأثیر با ادامه این پوشش به دیگر راهرو ها و اتاق ها بدون انقطاع، بیشتر می شود
بنابراین اهمییت رنگ را نباید از نظر دور داشت، زیرا رنگ فرش به عنوان یک عامل مهم متحد کننده و تعیین کننده محدوده دید تلقی می شود. رنگ فرش باید معقولانه و با دقت و تأمل انتخاب شود.
در مورد انتخاب رنگ باید به نکات زیر توجه نمود :
*از رنگ های مورد علاقه تان استفاده کنید، چون احساسات شما مهم است و نشان دهنده شخصیت شماست.
*طرح و ابعاد اتاق و رنگ وسایل به کار رفته در منزل را در نظر بگیرید.
*میزان نور و روشنایی منزل را مد نظر قرار دهید
*برخی از بخش های تالار، چه از طریق هوا و چه در نتیجه رفت و آمدهای زیاد، در معرض گرد و غبار و آلودگی قرار می گیرد. باید سعی شود این گرد و خاک در روی کفپوش با توجه به رنگ آن، بد نما و زننده به چشم نیاید.
*بعضی از رنگ ها می توانند این عیب را در خود پنهان کنند تا لحظه به لحظه در معرض دید قرار نگیرند. بهتر است در این قبیل جاها برای قسمت های سرو غذا و امثال آن، از طرح ها یا ترکیب های لکه لکه یا خال خال استفاده شود.
*در قسمت هایی که رفت و آمد کم است و مشکل گرد و خاک بسیار کم یا احیاناً در حد صفر است، میتوان از رنگ های روشن استفاده نمود.
*کفپوش محل های پر رفت و آمد باید دارای رنگ های تیره تر با بافت های مختلف و طرحهای گوناگون باشد
و نکته آخر:
موضوع روانشناسي فرش كمتر در مباحث و گردهماييها در ايران مطرح شده است. در حالي كه در خارج از كشور به خصوص اروپا اين موضوع جايگاه خاصي دارد. به عنوان مثال از قديم الايام هر قدرت اروپايي در پي يافتن ريشهاي براي حكومت خود بوده است كه نمادهاي سنتي و اصيل موجود از هر گوشه دنيا مهر تاييدي بر اين مهم بوده است و در دربارهاي اروپايي فرشهاي اصيل ايراني به چشم ميخورد در حالي كه در داخل كشور مصداقهاي جدي نگرفته شدن اين هنر اصيل و صنعت مهم و درآمدزا به چشم ميخورد.
برگرفته از انجمن علمی فرش ایران